محدودیت های fMRI برای اسکن مغز
تصاویر با کیفیت بالا تنها در صورتی که سوژه در حین فرایند تصویربرداری کاملا ساکن باشد و نفسش را هم نگه داشته باشد، در صورتی که به او گفته باشند، حاصل میشود .اگر عصبی، گیج و یا درد شدیدی داشته باشید، ممکن است دراز کشیدن داخل دستگاه در حین تصویربرداری کاری بسیار مشکل باشد .فردی که خیلی درشت اندام باشد هم نمیتاوند سوژه دستگاههای MRI باشد .وجود دستگاههای کاشت شده در بدن یا دیگر اشیا فلزی تصویربرداری واضح را دشوار میسازد .حرکت بیمار هم میتواند باعث همان اثر شود.
MRI برای بیمارانی که به شدت آسیب دیدهاند پیشنهاد نمی شود .این مورد به این خاطر است که بسیاری از دستگاههای traction و بسیاری از تجهیزات حیاتی باید از نواحی تصویربرداری دور نگهداشته شوند .علاوه بر این، fMRI بیش از دیگر روشهای تصویربرداری زمانبر است) به ظور معمول ,CT و تصویربرداری با اشعه (X و نتایج هم ممکن است بالفاصله در دسترس به خصوص در وضعیتی که فرد دچار ضربه شده است .
با وجود اینکه تا کنون شاهدی دال بر خطرناک بودن تصویربرداری تشدید مغناطیسییر روی جنین گزارش نشده است، اما عموالً به زنان باردار پیشنهاد میشود که در بررسیهای fMRI شرکت نکنند، مگر با تجوز پزشک و به مقاصد پزشکی MRI. غالباً از دیگر روشهای تصویربرداری عالوه بر زمان طوالنیتر هزینه بیشتری هم دارد fMRI. هنوز یک روش در حالت پیشرفت و بهبود استو با وجود اینکه به نظر میرسد برای پیدا کردن محل فعالیتهای مغزی بسیار مناسب تر از دیگر روش هاست، روی هم رفته تجربه کمتری در مورد fMRI نسبت به دیگر روشهای MRI در دست است.
ممکن است پزشک برای تصمیم گیری در موارد حساس عالوه بر fMRI دیگر تستهای مرتبط را هم تجویز کند) نظیر، جراحی مغزی.( نظیر هر روش دیگری، fMRI دارای مزایا و معایبی اس و برای مفید بودن آن، آزمایس هایی که از آن استفاده میکنند باید به دقت طراحی شوند و باید به سوی بیشینه سازی نقاط قوت و کمینه کردن نقاط ضعف آن باشند.
مزایای محدودیت های fMRI برای اسکن مغز
در این روش سیگنال های مغزی بدون در معرض خطر یونیزه شدن ثبت میشود که در روش های دیگر مانند CT و PET اجتناب ناپذیر است .دارای رزولوشن مکانی باال، به طور نوعی ۵-۳ میلی متر .با استفاده از این روش می توان از تمام نواحی مغزی سیگنال ثبت کرد، برخالف EEG و یا MEG که حول وحوش نواحی سطحی قشری هستند.
معایب محدودیت های fMRI برای اسکن مغز
سیگنال های BOLD یک روش غیرمستقیم اندازهگیری فعالیت های عصبی است و همانطور که قبلا گفته شد، می تواند تحت تاثیر پارامترهایی غیر از تظاهرات آزمایش باشد .سیگنال های BOLD به شدت در ارتباط با ورودی داده شده به یک ناحیه هستند تا خروجی آن .بنابراین ممکن است که سیگنال BOLD در یک ناحیه داده شده وجود داشته باشد حتی اگر فعالیتی نباشد .این روش رزولوشن زمانی اندکی دارد .پیک پاسخ BOLD تقریباً ۵ ثانیه بعد از شروع آتش نورون ها در یک ناحیه است.
با وجود اینکه حضور تحریک های درالیه ای می تواند رزولوشن زمانی را افزایش دهد، همزمان سبب کاهش نقاط داده های جمع شده می شود .پاسخ BLOD می تواند متاثر از فاکتورهای بسیاری باشد، نظیر بیماری ها، تسکین، عصبانیت، داروهایی که رگ های خونی را گشاد می کند وهمچنین توجه .با وجود هیچ اثر طوالنی مدت مضری برای میدان مغناطیسی ایستا بر روی بافت های بیولوژیکی شناخته نشده است، می تواند از طریق کشیدن اجسام سنگین فلزی و پرتاب آن ها سبب آسیب هایی شود .شاع ترین خطر برای افرادی که تست fMRI می دهند ترس از محیط بسته است.
جلسات اسکن باعث می شود که فرد در معرض نویزهای صوتی ناشی از سیم پیج های گرادیان باشد .سوییچ کردن گرادیان ها باعث القای جریان در بدن می شود که می تواند سبب سوزش عصب ها شود .دستگاههای پزشکی کار گذاشته شده در بدن نشیر ضربان سازها ممکن است به دلیل همان جریان ها دچار اختالل عملکرد شوند .میدان فرکانس رادیویی تحریک سیم پیج ها می تاند سبب گرم شدن بدن شود و در افرادی که تب، دیابت و یا مشکالت گردش خون دارند باید به دقت این امکان تحت نظر باشد .سوختگی های موضعی ناشی از داغ شدن فلزات گردنبندها و جواهرات نیز خطر آفرین است.
کاربردهای کلینیکی fMRI
از داده ها و تصاویر fMRI می توان در زمینه های مختلفی که نیاز به بررسی عملکرد مغز داریم استفاده کرد .این تصاویر در حوزه ی نوروساینس به شدت مورد توجه هستند و عمدتاً جهت بررسی و یافتن نحوه ی ارائه ی یک فعالیت شناختی در مغز مورد استفاده قرار می گیرد، علاوه بر این جهت مدلسازی فعالیت های شناختی و نیز بررسی برخی بیمار ی های مغزی و عصبی نیز مورد توجه بسیار است .البته در حوز های تشخیصی و کلینیکی نیز از fMRI غالباً استفاده می شود، که در ادامه نمونه هایی از کاربردها بیان شده است.
نقشه برداری از نواحی مربوط به گفتار قبل از جراحی ارزیابی از پالستیسیته پس از آسیب مغزی ارزیابی بیماران مبتال به اختالالت هوشیاری) کما ، حالت نباتی ، حداقل وضعیت هوشیاری ، و سندرم look –in) از جمله کاربردهای fMRI در زمینه های تحقیقاتی نیز می توان موارد زیر را نام برد.
نقشه برداری از فعالیت های پیچیده)نظیراحساس، موتور کنترل و توابع خاص زبانی و ( … در حالت نرمال و بیمار مانیتورینگ پاسخ های درمانی نشانگذاری عصبی دروغ سنجی و… در دهه های ابتدایی ورود fMRI به عرصه تصویربرداری عصبی، این روش تاثیر بزرگی بر روی روش مطالعه عملکرد مغز توسط محققان علوم اعصاب داشت .امروزه، تعدادی از این کارها وارد حوزه های کلینیکی شده اند .چنین به نظر می رسد که این انتقال در دهه بعدی با شتاب بیشتری صورت گیرد .بی شک قبل از اینکه fMRI کلینیکی با تمام پتانسیل آن شناخته و به کار برده شود باید مسائل زیادی حل شوند تا بتوان از طریق آن نشان های دقیق قابل اعتماد فعالیت های الکتریکی را دریافت .با این وجود، احتمال شناسایی و درمان بیماری و فواید آن باعث تالش در جهت تبدیل fMRI به یک ابزار کلینیکی شده است.
